Regelmatig neem ik mezelf iets voor wat ik niet waarmaak. Een kaartje sturen aan een bekende. Eerder beginnen met mijn preekvoorbereiding. Minder chocolade eten. Vul het maar in voor jezelf. We vergeten onze voornemens of we vinden ze toch te ingewikkeld. Zo kan het ook gaan met het voornemen jezelf blijvend te ontwikkelen in het spreken. Wat is het dan jammer als je terugvalt in oude gewoonten. Dat kan anders volgens Ben Tiggelaar.

Hij beschrijft in zijn boek De Ladder een eenvoudig model waarmee je:

1. doelen stelt die werken
2. gedrag kiest dat tot succes leidt
3. support regelt dat helpt bij verandering

Hoe werkt het?

Denk aan een ladder met drie treden.

1. De bovenste tree is het doel dat je nastreeft.

Ik stel je voor aan Michiel. Hij is ruim tien jaar voorganger en heeft altijd zijn preken uitgeschreven. Tijdens een van mijn trainingen heeft hij ervaren dat hij meer uit zijn hoofd kan dan hij voor mogelijk had gehouden. Na de training bel ik hem op om terug te blikken en vooruit te kijken. Ik vraag hem wat zijn doel is voor de komende tijd. ‘Ik wil voortaan vanaf een mindmap preken’, zegt hij. Ik hoor de aarzeling in zijn stem. Als ik even niks zeg, volgt er een diepe zucht. ‘Heb je er zin in om vanaf een mindmap te gaan preken?’ vraag ik.

‘Nee! Helemaal niet! Ik zie er als een berg tegen op. Ik ben hartstikke bang dat het niet gaat lukken.’

‘Wat is dan de reden dat je dit toch als doel hebt gesteld?’

‘Tsja. Wat ik wel heb gemerkt is dat ik veel meer contact heb als ik vanaf een mindmap spreek. En dat zou ik echt graag willen. Dáár heb ik wel zin in!’

‘Aha. Laat die mindmap dan lekker zitten. Dat is geen doel. Dat is een middel. En blijkbaar een middel waar jij niet eens blij van wordt. In ieder geval niet nu. Zullen we er eens over doorpraten welk middel of welk gedrag jou zou kunnen helpen bij je nieuwe doel, namelijk contact maken met je gemeenteleden?’

‘Graag!’

Ik hoor weer een diepe zucht. Dit keer van opluchting.

Tip: kies een doel waar je energie van krijgt.

2. De middelste tree is het gedrag dat nodig is om dat doel te bereiken.

Samen met Michiel bespreek ik de mogelijkheden. Eigenlijk weet hij het al wel.

‘Tijdens de training heb ik ervaren wat het verschil is als ik naar de grond of het papier kijk en wanneer ik de mensen echt aankijk.’

‘Dus je wilt de mensen meer aankijken?’

‘Ja, dat is het eigenlijk. Ik wil mensen aankijken. En niet vluchtig zoals ik nu weleens doe, maar – zoals ik tijdens de training deed – net zolang totdat ik contact heb. En daarna kijk ik dan de volgende persoon aan.’

Tips:

• Beschrijf je gedrag zo concreet mogelijk. Oftewel: beschrijf gedrag dat je kunt doordoen en nadoen.
• Kies voor gedrag waarvan je zeker weet dat je het kunt. Hierdoor is de kans groter dat je het volhoudt en dat je nieuwe gedrag een gewoonte wordt.

3. De onderste tree is de support, de ondersteuning die nodig is om het gedragsvoornemen ook echt uit te voeren.

Zonder deze tree gaat het niet lukken. Veel veranderingen mislukken doordat de support niet goed is geregeld.

Michiel ontvangt elke vrijdag een melding: ‘oogjes J’. Dat heeft hij zo ingesteld in zijn telefoon. Bij elke preek zal hij een paar oogjes tekenen bij de momenten waarop oogcontact extra belangrijk is. Als hij iets persoonlijks vertelt bijvoorbeeld. Of wanneer hij zijn gemeente bemoedigend toespreekt.

Hij heeft met zijn vrouw afgesproken dat zij de komende maand zal opletten of hij meer contact maakt. Aan het einde van de maand zal hij een van zijn preken met een collega terugkijken en bespreken hoe het gaat.

Tips:

• Bedenk wat of wie je kan helpen om je gedrag echt uit te voeren.
• Houd bij of je je voornemen uitvoert.
• Bedenk één doel, één gedraging en minimaal drie supporttechnieken. Zoals bij Michiel:
  • 1. Een melding op vrijdag.
  • 2. Oogjes op zondag.
  • 3. Wekelijks moment met zijn vrouw.
  • 4. Preek terugkijken met zijn collega.

Werken met De Ladder is eenvoudig. Je plant eerst je verandering van boven naar beneden. Je bepaalt je doel, je vertaalt het naar gedrag en je regelt support.

In de praktijk werkt het precies andersom. Je support herinnert je aan je gedrag. Je probeert het nieuwe gedrag uit en je werkt toe naar je doel. Onderweg kijk je hoe het gaat en stuur je bij.

Succes!

En heb je support van mij nodig?

Vraag een gratis kennismakingsgesprek aan!

Ja, ik wil graag een gratis kennismakingsgesprek!
 

Bovenstaande speech hield ik tijdens de eerste terugkomdag voor oud-deelnemers van Geloofwaardig Spreken.