Een van de winnende preken: Littekens
‘Zachtjes wrijf ik met mijn vingers over haar littekens’, zet Renata van Vulpen haar winnende preek in. Een meisje, dat zichzelf snijdt, worstelt met haar leven: ze kan niet aan de hoge eisen voldoen. Om dezelfde reden ontvluchten jongeren de realiteit, meestal op minder ingrijpende manieren: roken, vapen, drinken, blowen en gamen.
Na deze intro voert de psycholoog Zacheüs ten tonele, de tollenaar die in de boom klom. Jezus zag deze zondige man en wilde zelfs in zijn huis verblijven. Zo wil Jezus ook in het hart van jongeren komen, aldus de boodschap van Renata. Hij is niet veroordelend of boos, maar warm en respectvol.
‘Normaal doe ik best lang over een preek, maar deze had ik in een halfuur klaar. Ik begin altijd met een kwetsbaar voorbeeld, uit mijn eigen leven of het leven van jongeren. Het liefst spreek ik over zielszaken. Het is mijn passie om Bijbel en psychologie bij elkaar te brengen.’
Renata is een van de drie winnaars van de Preekwedstrijd die Geloofwaardig Spreken organiseerde met BEAM, de Theologische Universiteit Utrecht en het Nederlands Dagblad.
Door Renata van Vulpen-de Mik
‘Zachtjes wrijf ik met mijn vingers over haar littekens. Sommige zijn al licht geworden, sommige zijn nog vers en donkerrood. Ze zitten allemaal op haar pols. ‘Dank je wel dat ik je littekens mag zien en dat ik ze mag aanraken’, zeg ik tegen haar. Ze is 17 jaar, een prachtig meid. Ze is één van de vele jongeren in mijn psychologenpraktijk die worstelt met het leven en met zichzelf.
Ze doet zichzelf pijn om een moment niet bezig te zijn met de realiteit van het leven: er niet bij horen, afgewezen worden door je vrienden, gedoe met je ouders, niet aan de hoge eisen kunnen voldoen. Bij andere jongeren die ik zie, gaan de issues minder diep. Zij roken, vapen, drinken, blowen en gamen veel. En allemaal zeggen ze hetzelfde tegen me: ‘Het is een escape from reality’.
Wat doe jij eigenlijk als je hoofd te vol zit? Als je geen zin hebt om te praten, steek je dan een peuk op? Trek je een deken over je hoofd en ga je uren scrollen op insta? Trek je je terug op je kamer en ga je eindeloos gamen? Geef je een feestje met drank?
Het is allemaal een quick escape from reality. En het zijn precies díe dingen waar je de meeste ruzies over hebt met je ouders. Ze zijn boos op je dat je de verkeerde keuzes maakt, dat je je niet aan de afspraken houdt, dat ze je niet kunnen vertrouwen. En op zondag zit je met diezelfde ouders in de kerk en worstel je jezelf de dienst door. Je vraagt jezelf af: Wat vindt Jezus hier eigenlijk van? Is Hij ook boos op mij? Is Hij ook teleurgesteld in mij? Hij wil vast niks met mij te maken hebben, ik voldoe zéker niet aan het plaatje van een goede christen.
Ik moet dan denken aan het Bijbelverhaal van Zacheus (Lukas 19: 1-10). Hij is een man die in Jericho tol mocht heffen, net zoals ze dat nu bijvoorbeeld doen als je naar Zuid-Frankrijk rijdt op de tolwegen. Maar hij vroeg veel meer tol aan de mensen dan nodig was. Hij lichtte de mensen op, hij was echt fout bezig. En op een dag komt Jezus naar Jericho, waar hij woont, en Jezus loopt dan door de straten. Zacheus is niet zo groot en hij wil Jezus ook zien, zoals mensen op Koningsdag staan te dringen om koning Willem Alexander en Maxima te zien. Omdat hij te klein is, klimt hij uiteindelijk in een boom.
En dan komt Jezus en ziet Zacheus. Wat zegt Jezus dan? ‘Zo meneer de oppertollenaar. Jij hebt er wel een potje van gemaakt hè? Wat een afperser ben jij. Wat een slecht mens ben jij. Jij doet het echt niet goed, jij moet echt nog veel veranderen in je leven voordat je bij Mij in de buurt mag zijn’. Nee, Jezus zegt: ‘Zacheus, Ik móet in je huis zijn’. Jezus wil in dát huis zijn, vol met spullen van gestolen geld.
Hij zegt eigenlijk: ‘Ik wil in jouw huis, in jouw hart, in jouw leven zijn, Ik wil een relatie met je krijgen’. Jezus weet dat de enige oplossing is dat je Hém erin betrekt, Hém toelaat in je hart, in je leven. Jezus en Zacheus hadden elkaar -voor zover we in de bijbel kunnen lezen- nog nooit ontmoet en toch spreekt Jezus Zacheus aan bij zijn naam.
De naam Zacheus betekent: zuiver, rein, rechtvaardig. Dat is een hele positieve betekenis. Het is niet wat Zacheus op dat moment was. Maar dat is wat Jezus het liefste doet: Hij wil juist komen in dat wat we nog níet op orde hebben, in datgene waar we de ruzies met onze ouders over hebben. Jezus schrikt daar niet van, hoor.
Jezus wilde juist in dát huis van Zacheus zijn, vol met gestolen spullen. Zo wil Hij ook in jouw kámer zijn, wat je daar ook doet. Sterker nog, Jezus wilde bij Zacheus in z’n hart komen en zo wil Hij ook in jóuw hart komen.
Ik spreek zoveel tieners, ik hoop zó dat je ervan overtuigd raakt dat hoe je je ook voelt, of je jezelf nou pijn doet, of je nou veel littekens hebt, of je je nu afgewezen voelt of gedoe hebt met je ouders over je gedrag, Jezus wíl in je huis, in je hart en in je leven komen. Zeg jij maar gewoon: ‘Welkom Jezus. Welkom in mijn kamer, welkom in mijn hart en welkom in mijn leven’.’
Renata’s tip voor voorgangers: sluit aan bij het dagelijkse leven. ‘Daar zitten best veel onderwerpen bij die ouderen lastig vinden. Tieners weten wel dat roken en veel op je telefoon zitten niet goed is. Het werkt niet om dat vaak te benoemen. Laat hen voelen dat God toch van hen houdt, dat je niet alles goed hoeft te doen om bij Jezus te horen.’
Doorpraten over Renata’s preek én jouw eigen preek?